Kilka słów o tradycyjnych rytuałach małżeńskich i sprawiedliwych obowiązkach między mężem a żoną (część 1)

(Minghui.org) Po przejęciu władzy przez Komunistyczną Partię Chin (KPCh) w 1949 roku, tradycyjna kultura i wartości Chin uległy degradacji nie do poznania. Na początek przyjrzyjmy się, co stało się z tradycyjną ceremonią zaślubin.

Oprócz stroju ślubnego, imiona osób biorących udział w ceremonii zostały zmienione z „Niebo i Ziemia” oraz „rodzice” na lokalnego „sekretarza KPCh”. Zdecydowanie zalecano, aby ceremonie ślubne odbywały się w okolicach świąt KPCh, takich jak Święto Pracy (1 maja) czy Święto Narodowe (1 października); oddawanie czci „Niebu i Ziemi” zastąpiono „pokłonem przed portretem Mao”.

Podczas tradycyjnego chińskiego ślubu para odprawiała rytuał zwany Bai Tiandi (拜天地), w którym kłaniała się Niebu i Ziemi na znak szacunku.

Niektórzy cesarze w starożytnych Chinach udawali się na górę Tai, aby składać ofiary i czcić Niebo oraz Ziemię. Cesarze dynastii Ming i Qing również odprawiali coroczne rytuały w Świątyni Nieba (Tiāntán) i Świątyni Ziemi (Dìtán) w Pekinie, aby oddać cześć Niebu i Ziemi. Wszyscy wyrażali w ten sposób swój szacunek dla Boskości.

Pochodzenie i rozwój ceremonii zaślubin

Zgodnie ze Statutami Rytuałów Państwowych (Lidian) zawartymi w Statutach Kompleksowych (Tongdian), encyklopedii sztuki rządzenia, to Fuxi (założyciel narodu chińskiego i pierwszy cesarz Chin) ustanowił rytuał ceremonii zaślubin. W okresie Zachodniej Dynastii Zhou (1046–771 p.n.e.) Księga Obrzędów głosiła: „Kiedy Niebo i Ziemia łączą się w harmonii, wszystko ożywa. Kiedy mężczyzna i kobieta dokonują ceremonii zaślubin, oznacza to początek ich potomków”. Dlatego powiedziano: „Ceremonia zaślubin stanowi podstawę wszelkiej przyzwoitości rytualnej”. Wręczenie skóry jelenia jako daru zaręczynowego zostało wprowadzone w ramach procesu „Sześciu Obrzędów” dynastii Zhou, związanego z formalnym ślubem.

Starożytni wierzyli, że „tylko wtedy, gdy mężczyźni i kobiety są właściwie zróżnicowani, może istnieć prawowita więź między mężem a żoną; tylko wtedy, gdy między mężem a żoną panuje prawość, może istnieć uczucie między ojcem a synem; i tylko wtedy, gdy między ojcem a synem panuje uczucie, może panować właściwy porządek między władcą a poddanym”.

Innymi słowy, moralna więź między mężem a żoną stanowi podstawę rodzinnej miłości i właściwych relacji między władcą a poddanymi. Dlatego wszystko, od zaręczyn po ceremonię zaślubin, traktowano z wielką powagą.

Ceremonia zaślubin wyznacza również początek tradycji i edukacji rodzinnej, a także punkt wyjścia dla dwóch rodzin, które nawiązują nowe pokrewieństwo oraz tworzą nowe sieci pokrewieństwa i relacji społecznych.

Po ustanowieniu przez cesarza Zhou (panującego w latach 1042–1035 p.n.e.) rytuałów Zhou, małżeństwo zostało sformalizowane poprzez uroczyste ceremonie znane jako „Sześć rytuałów”, a mianowicie: 1) 纳彩Nàcǎi – rodzina mężczyzny, za pośrednictwem swatki, uzyskuje zgodę rodziny kobiety; 2) 问名Wènmíng – jeśli rodzina kobiety wyraża zgodę, swatka w imieniu rodziny mężczyzny pyta o datę urodzenia kobiety i osiem znaków (system astrologiczny), a także o nazwisko jej matki, ponieważ małżeństwa między osobami o tym samym nazwisku są zabronione; 3) 纳吉Nàjí – dopasowanie ośmiu znaków mężczyzny i kobiety poprzez wróżbę w celu potwierdzenia pomyślności. Jeśli osiem znaków się zgadza, małżeństwo zostaje zatwierdzone; 4) 纳征Nàzhēng – wręczenie kobiecie pełnych darów zaręczynowych; 5) 请期Qǐngqī – ustalenie daty ślubu; 6) 迎亲Yíngqīn – powitanie panny młodej w rodzinie pana młodego.

W japońskiej rodzinie cesarskiej szereg ceremonii od zaręczyn do ślubu, takich jak Nosai no Gi (ceremonia darów zaręczynowych), Kokki no Gi (ceremonia podania daty ślubu), Haiga no Gi (ceremonia kultu) i Choken no Gi (ceremonia audiencji cesarskiej), jest w istocie kontynuacją tradycyjnych rytuałów zakorzenionych w tradycyjnej kulturze chińskiej.

Prawdziwe znaczenie „Małżeństwa Stworzonego w Niebie”

W dzisiejszych czasach, gdy ludzie mówią o „idealnym związku”, uważają, że odnosi się to do „idealnego małżeństwa”, a zwrot ten zyskał zupełnie nowe znaczenia, takie jak równość płci, posiadanie domu i samochodu oraz partnerstwo między dwojgiem niezależnych osób, a nie relacja zależności. Koncentrują się na swoim wyborze bezdzietności i uważają zakończenie nieudanego małżeństwa za akt odwagi, a nie porażkę.

Jednak przez tysiące lat i przez różne dynastie ludzie zawsze uważali małżeństwo za jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu, stanowiące stabilny filar wsparcia emocjonalnego, sposób na kontynuację linii rodowej, sposób przekazywania tradycji kulturowych z pokolenia na pokolenie oraz fundament wzmacniający stabilność społeczną i poczucie porządku.

„Sześć Rytuałów” różniło się pod względem złożoności, ale w dużej mierze były one przekazywane i zachowywane przez dynastie. W małżeństwie najważniejszym rytuałem jest „Uhonorowanie Nieba i Ziemi za bycie świadkami zaślubin” (拜天地Bàitiāndì). Od tego momentu mąż i żona powinni traktować się nawzajem z wdzięcznością i lojalnością, wspólnie stawiając czoła słodyczy i goryczy, bogactwu i ubóstwu życia oraz pozostając wiernymi aż do śmierci. Powszechnie uważa się, że tylko mężczyźni i kobiety, którzy dotrzymują obietnic, mogą razem się zestarzeć w małżeństwie i być prawdziwie „dobrani w niebie”. Dlaczego tak jest?

Istnieje powiedzenie: „Bez przeznaczenia nie ma małżeństwa”. Jednak przeznaczenie nie zawsze jest dobre lub złe. Feng Menglong, pisarz z późnej i wczesnej dynastii Ming, napisał w „Historiach ku przestrodze” (1624): „Spotykają się tylko ci, którzy dzielą karmiczne urazy, ale kiedy to się w końcu skończy?”.

Kiedy spotykają się ludzie, którzy nie mają ze sobą więzów karmicznych, nie czują nic do drugiej osoby. Jednakże osoby związane takimi więzami nieuchronnie spotykają się i wchodzą w interakcje, niezależnie od swoich pragnień. W tych karmicznych więzach kryje się nie tylko miłość i wdzięczność, odwzajemnienie dobroci, ale także uregulowanie urazów i długów. Samo małżeństwo jest formą karmicznego przeznaczenia. Niebo sprawia, że „wrogowie” spotykają się w małżeństwie, aby ich karmiczne długi mogły zostać uregulowane. Oto głębsze znaczenie zwrotu „para stworzona w Niebie”.

Historia Liu Tingshi z Północnej Dynastii Song

W czasach Północnej Dynastii Song Liu Tingshi z Qizhou był prawym i bardzo uczciwym człowiekiem, który zawsze dotrzymywał obietnic. W młodości został przedstawiony kobiecie w swoim rodzinnym mieście i przyrzekli sobie spędzić razem całe życie. Z pomocą swatki oficjalnie się zaręczyli i planowali wymienić się prezentami zaręczynowymi oraz wziąć ślub w ciągu kilku lat.

Później zdał egzamin urzędniczy i został urzędnikiem. Właśnie wtedy jego narzeczona zachorowała i straciła wzrok. Pochodziła z biednej rodziny rolniczej i ponieważ była niewidoma, jej rodzina nie śmiała poruszać tematu zaręczyn.

Młoda kobieta często płakała, załamana swoim nieszczęściem i martwiła się, że zaręczyny z Liu Tingshim nie zostaną ostatecznie dotrzymane.

Kiedy Liu Tingshi dowiedział się, co stało się z jego narzeczoną, ludzie wokół niego próbowali odwieść go od małżeństwa, aby nie narazić na szwank jego szczęścia. Jednak Liu Tingshi odrzucił ich rady z uśmiechem, mówiąc: „Moje serce jest już z nią związane. Jak mogę je zdradzić tylko dlatego, że oślepła?”.

Liu Tingshi poślubił swoją niewidomą narzeczoną i szczęśliwie wspierali się nawzajem w życiowych wyzwaniach, starzejąc się razem. Ich historia miłosna była przekazywana z pokolenia na pokolenie, a Liu Tingshi był uznawany za wzór dotrzymywania obietnic i honorowania przysięgi małżeńskiej.

W prawdziwym sensie „małżeństwa zawartego w niebie” Liu Tingshi mógł być winien przysługę w poprzednim życiu i odwdzięczyć się w tym. Wypełnił swój karmiczny obowiązek, a ich „małżeństwo zawarte w niebie” również znalazło idealne zakończenie.

Liu i jego żona cieszyli się długim i szczęśliwym małżeństwem. Mieli trzech synów. Wszyscy troje zdali bardzo dobrze egzamin urzędniczy i każde z nich zostało wysokim rangą urzędnikiem.

Qin Zanyuan zmienia plany, by umożliwić komuś innemu małżeństwo

Kiedy Qin Zanyuan, pochodzący z Jiading, dzielnicy Szanghaju, zdał egzamin urzędniczy za czasów dynastii Qing, jego żona zmarła i postanowił ponownie się ożenić. Jednak w noc poślubną młoda kobieta wciąż płakała. Qin Zanyuan uznał to za dziwne i zapytał ją, dlaczego jest tak zdenerwowana.

„W dzieciństwie byłam zaręczona z synem rodziny Li z sąsiedniej wioski, ale później moi rodzice uznali, że rodzina Li jest zbyt biedna, więc zmusili ich do zerwania zaręczyn, a mnie do poślubienia kogoś innego. Uważałam, że skoro byłam już zaręczona i miałam poślubić członka rodziny Li, to byłoby sprzeczne z moralnością kobiety, gdybym wyszła za mąż za członka innej rodziny, i dlatego czuję się bardzo smutna i nie mogę powstrzymać łez” – wyjaśniła.

Qin był zszokowany, słysząc jej historię, i powiedział: „Czemu mi nie powiedziałaś wcześniej? O mało nie popełniłem strasznego błędu!”. Następnie opuścił komnatę ślubną i polecił służącemu zaprosić syna rodziny Li. Kiedy syn przybył, Qin powiedział mężczyźnie i młodej kobiecie: „To piękna noc, a wy dwoje weźmiecie ślub tutaj, w moim domu”. Przekazał im również wszystkie pieniądze i prezenty, które otrzymał z okazji własnego ślubu.

Młoda para była wzruszona do łez i nie wiedziała, co powiedzieć. Mogli jedynie kłaniać się, wyrażając swoją głęboką wdzięczność.

Działania Qin Zanyuan spotkały się z powszechnym uznaniem ludu. W 28. roku panowania Qianlonga, Qin Zanyuan zdał ostatni egzamin cesarski. Podczas egzaminu dworskiego został osobiście wybrany przez cesarza na Zhuangyuana – Uczonego Numer Jeden – w egzaminie cesarskim.

Qin Zanyuan nie wykorzystał sytuacji młodej kobiety, zamiast tego okazał szacunek i uszanował jej wcześniejsze zobowiązania. Jego cnota i dobroć nie były bynajmniej bez znaczenia dla późniejszego sukcesu w zdaniu egzaminu cesarskiego i osobistym mianowaniu go przez cesarza najlepszym kandydatem – co często określa się mianem „przyczyny i skutku”.

Przestrzeganie właściwej etykiety nie jest „feudalne”

W „Księdze Obrzędów”, gdy książę Ai zapytał, dlaczego ludzie przypisują tyle szacunku obrzędom, Konfucjusz odpowiedział: „Z tego, co słyszałem, ze wszystkich rzeczy, którymi ludzie się kierują, obrzędy (właściwe rytuały) są najważniejsze. Bez nich nie można regulować spraw w harmonii z duchami Nieba i Ziemi; bez nich nie byłoby sposobu na rozróżnienie pozycji właściwych dla władców i ministrów, przełożonych i podwładnych, starszych od młodszych; bez nich nie byłoby umiejętności właściwego rozróżniania uczuć między mężczyzną a kobietą, ojcem a synem, starszym bratem a młodszym, ani interakcji między rodzinami w małżeństwie”.

Nie należy lekceważyć znaczenia przestrzegania zasad przyzwoitości przy jednoczesnym zapewnieniu pokoju i umożliwieniu ludziom prowadzenia działalności gospodarczej.

Niektórzy mogą argumentować, że hierarchia to tylko kwestia rangi. Czyż nie jest to koncepcja feudalna? W rzeczywistości rozróżnienie między yin i yang, między tym, co czcigodne, a tym, co skromne, odzwierciedla naturalny porządek, który podtrzymuje funkcjonowanie nieba i ziemi.

Tak jak cztery pory roku podążają za swoim naturalnym cyklem przez cały rok, a muzyka jest zharmonizowana poprzez wzajemne oddziaływanie wysokich, średnich i niskich tonów, tak istnienie yin i yang w Niebie i Ziemi odzwierciedla rozróżnienie między tym, co wyższe, a tym, co niższe. Niebo jest yang, a Ziemia yin; Niebo jest wyżej, Ziemia jest niżej; dzień jest jaśniejszy, noc jest ciemniejsza. Chaos i nieporządek nigdy nie będą wyznacznikami cywilizacji.

W rzeczywistości słowo „feudalny” (封建Fēngjiàn) pojawiło się po raz pierwszy w Księdze Pieśni, Odach Shang, Yin Wu, w odzie wychwalającej króla Yin Wu (Wu Ding), która głosiła: „Ci, którzy są w podległych stanach, otrzymują jego rozkazy – błogosławieństwa nadane przez feudalne nadanie”. Zatem termin „feudalny” odnosił się do systemu politycznego w starożytnych Chinach, który przyznawał ziemię w zamian za zobowiązanie służby. W ten sposób członkowie klanu i wodzowie stali się wasalami, związanymi z panem poprzez wzajemną służbę i ochronę. Słowo „feudalny” nie miało negatywnego wydźwięku.

Stany Zjednoczone Ameryki, z 250-letnią historią, przyjęły system federalny. Czy można je postrzegać jako państwo utworzone przez stany federacyjne w oparciu o demokratyczne zasady swoich obywateli? Kluczowa różnica polega na tym, że gubernatorzy z autonomiczną władzą nie są mianowani przez prezydenta jako lokalni lordowie, lecz są wybierani w demokratycznych wyborach, zgodnie z Konstytucją.

Tradycyjne rytuały ucieleśniają zasady moralne

Właściwość rytuałów opiera się na trzech zasadach: Nieba, Ziemi i Ludzkości, a ich przestrzeganie zapewnia stabilne funkcjonowanie społeczeństwa. Rytuał małżeński jest najważniejszy dla mężczyzny i kobiety i powinien być zorganizowany zgodnie z zasadami Nieba i Ziemi.

Ludzie w dzisiejszym społeczeństwie często postrzegają wesela jako okazję do popisywania się, a niektórzy nawet posuwają się do narażania stabilności finansowej swojej przyszłej rodziny tylko dla pozorów. Te normy społeczne są wynikiem komercyjnego wyzysku i upadku tradycyjnych wartości i etyki we współczesnym społeczeństwie.

(Ciąg dalszy nastąpi)

Tekst przetłumaczony z wersji anglojęzycznej, która ukazała się na stronie en.Minghui.org dnia 22.09.2025