Znaczenie tradycyjnych wartości w erze współczesnej nauki i sztucznej inteligencji (część 1)

(Minghui.org) Tradycyjna kultura chińska jest rozległa i głęboka. Niektórzy jednak uważają te wartości za przestarzałe. Ktoś kiedyś zapytał mnie: „Jak te starożytne wartości pomagają nam w erze współczesnej nauki i sztucznej inteligencji?”.

To ważne pytanie, ponieważ zachęca nas do zgłębienia związku między starożytną mądrością a współczesnym społeczeństwem.

Starożytna mądrość kontra współczesna nauka

Jednym z godnych uwagi przykładów jest system binarny, w którym liczby, litery i inne informacje są reprezentowane jako sekwencje zer i jedynek. W rzeczywistości wszystkie współczesne dane komputerowe opierają się na kodowaniu binarnym. Opracowując system binarny w XVII wieku, niemiecki matematyk i filozof Gottfried Leibniz podkreślił, że odzwierciedla on prostotę i jedność boskości.

W swoich opublikowanych pracach Leibniz uznał znaczenie I Ching, starożytnego chińskiego tekstu przypisywanego mędrcowi Fu Xi. Napisał: „Wyjaśnienie arytmetyki binarnej, wykorzystującej jedynie znaki 1 i 0, z kilkoma uwagami na temat jej użyteczności i światła, jakie rzuca na starożytną chińską figurę Fu Xi”.

Leibniza szczególnie zaintrygowały heksagramy w I Ching. Każdy heksagram składa się z sześciu ułożonych poziomo linii – ciągłych (yang) lub przerywanych (yin). Wzory te symbolizują cechy yin i yang, dając wgląd w naturę człowieka i świat.

W rzeczywistości tradycyjna kultura chińska również głosi, że ciało ludzkie, społeczeństwo i ciało kosmiczne są ze sobą ściśle powiązane. Choć może się to wydawać nie do pomyślenia ze względu na ogromne odległości, podobne poczucie tajemniczości pojawia się we współczesnej nauce, szczególnie w zjawisku splątania kwantowego.

W mechanice klasycznej obiekty podlegają wpływom wyłącznie ich bezpośredniego otoczenia, co jest koncepcją znaną jako zasada lokalności. Jednak w mechanice kwantowej para splątanych cząstek (tj. jedna o spinie zgodnym z ruchem wskazówek zegara, a druga o spinie przeciwnym do ruchu wskazówek zegara) zdaje się być w stanie komunikować się ze sobą za pomocą sygnałów szybszych od światła. Albert Einstein nazwał to zjawisko „upiornym działaniem na odległość”.

Co więcej, naukowcy zwizualizowali funkcję falową dwóch splątanych fotonów za pomocą holografii cyfrowej. W artykule z 2023 roku opublikowanym w czasopiśmie Nature Photonics, zatytułowanym „Obrazowanie interferometryczne amplitudy i fazy przestrzennych stanów dwufotonowych”, naukowcy z Uniwersytetu w Ottawie i Uniwersytetu La Sapienza w Rzymie z powodzeniem zrekonstruowali symbol yin i yang na diagramie Tai Chi.

Harmonia między ludźmi a naszym otoczeniem przejawia się na wiele sposobów. Tradycyjne chińskie znaki muzyczne i medyczne nie tylko mają tę samą wymowę (yue), ale także są do siebie bardzo podobne pod względem pisma. Jest to zgodne z opisem zawartym w „Klasyce Wewnętrznej Żółtego Cesarza”, znanej starożytnej księdze o medycynie chińskiej: „muzyka leczy serce, a lekarstwo ciało”.

Co więcej, pięć głównych nut (gong, shang, jue, zhi, yu) tradycyjnej chińskiej skali pentatonicznej odpowiada odpowiednio pięciu żywiołom: ziemi, metalowi, drewnu, ogniowi i wodzie. Obie te nuty odnoszą się również do pięciu głównych narządów wewnętrznych (śledziony, płuc, wątroby, serca i nerek). „Mantra Czystego Serca i Uniwersalnej Dobroczynności”, melodia ze starożytnych Chin, regulowała oddech, równoważyła umysł i poprawiała ogólny stan zdrowia.

Taką starożytną mądrość można dostrzec również we współczesnym społeczeństwie. Na przykład renomowany Berklee College of Music ma Instytut Muzyki i Zdrowia, którego celem jest poprawa zdrowia i samopoczucia poprzez muzykę.

Różnica między nowoczesną ideologią a tradycyjnymi wartościami

Pod wpływem nowoczesnej technologii wiele osób ufa jedynie nauce, którą zna, i ignoruje odmienne punkty widzenia. W konsekwencji mogą bardziej koncentrować się na życiu materialnym, zaniedbując przy tym tradycyjne wartości.

Przykładem jest lęk, który stał się normą we współczesnym społeczeństwie. Ludzie często pragną więcej, niezależnie od swoich możliwości, i narzekają, gdy ich oczekiwania nie są spełniane. Jednak zgodnie z tradycyjną kulturą chińską, fortuna człowieka pochodzi z cnoty, a pozycja (np. ranga urzędnicza) jest z nią zgodna. Dlatego należy podchodzić do zadań sumiennie i ze spokojem umysłu, zamiast kierować się niepraktycznym myśleniem życzeniowym.

W I Ching, jednym ze starych chińskich klasyków, o których mowa powyżej, czytamy: „Wielkie obowiązki opierają się na wielkiej cnocie”. Oznacza to, że cnota niesie błogosławieństwa i fortunę w taki sam sposób, jak woda niesie łódź. Gdy woda jest płytka, ledwo cokolwiek może unieść.

Zeng Guofan, prominentny urzędnik z czasów dynastii Qing, był przykładem połączenia tradycyjnych wartości z rozwojem osobistym. Głęboko szanował klasyczne nauki i konsekwentnie pracował nad doskonaleniem swojego charakteru. Korzystając z Księgi Przemian, zrozumiał znaczenie równowagi yin i yang, uznając, że należy się do tego dążyć

Tekst oryginalny ukazał się w wersji anglojęzycznej na stronie en.Minghui.org dnia 13 września 2025 roku