​Tradycyjna kultura chińska: Uprzejmość (część 1)

(Minghui.org) Zhou Gong był znanym mędrcem żyjącym w czasach wczesnej dynastii Zhou. Pewnego dnia jego syn Boqin, poszedł go odwiedzić.

Ku zaskoczeniu Boqina, Zhou Gong uderzył go.

Innego dnia Boqin ponownie udał się do ojca i spotkał się z taką samą reakcją. Tak było trzy razy po rząd. Zdziwiony Boqin skonsultował się z innym mędrcem, Shangzi, na temat swojej sytuacji.

Następnym razem, gdy Boqin odwiedził ojca, natychmiast ukląkł na kolana, czego trzykrotnie nie zrobił, okazując mu w ten sposób należyty szacunek. Zhou Gong był zadowolony i pochwalił Boqina za to, że zasięgnął rady u roztropnego człowieka.

Uprzejmość i społeczeństwo

Dlaczego uprzejmość była tak ważna dla starożytnych?

Konfucjusz powiedział kiedyś: „Tradycja uprzejmości została nadana przodkom przez Niebo. Jest ona przejawem prawa niebios, które wprowadza porządek w społeczeństwie. Ci, którzy ją utracą, stracą swoją przyszłość, a ci, którzy ją zachowają, będą się rozwijać”.

Shi Jing, czyli Księga Pieśni, to zbiór klasycznych chińskich wierszy. Jeden z wierszy mówi, co następuje:

„Porządek można znaleźć w ciele myszy, jak więc człowiek może żyć w sposób niesforny? Jeśli człowiek nie okazuje uprzejmości, sam sprowadzi na siebie swój koniec”.

Rzeczywiście taki wzorzec obserwowaliśmy w historii. Gdy ludzie są uprzejmi w społeczeństwie, często koreluje to z okresami pokoju. Gdy ludzie zachowują się niegrzecznie wobec innych, społeczeństwo często zmierza w kierunku upadku.

Dzieje się tak dlatego, że uprzejmość jest również ściśle związana z wyższym poziomem moralności w społeczeństwie. Uprzejme społeczeństwo wskazuje, że ludzie są gotowi odłożyć na bok własne interesy i skupić się na wypełnieniu swojej roli w społeczeństwie i wykonywaniu obowiązków społecznych. To poczucie odpowiedzialności toruje drogę do bezpieczeństwa, stabilności i dobrobytu. I odwrotnie, społeczeństwo nieuprzejme to takie, w którym ludzie nie szanują innych i są zainteresowani wyłącznie własnymi sprawami, co prowadzi do bezprawia, chaosu i deprawacji.

W tradycyjnej kulturze chińskiej zasady uprzejmości dla każdego rodzaju relacji społecznych były jasno określone. Rodzice odnosili się z życzliwością do swoich dzieci, a dzieci okazywały rodzicom synowskie oddanie. Starsze rodzeństwo pielęgnowało i chroniło młodsze, a młodsze zachowywało się pokornie w obecności starszego. Mąż był wierny, a żona była łagodna. Starsi byli opiekuńczy wobec młodych, a młodzi szanowali starszych. I wreszcie, cesarz powinien być dobroczynny, a jego poddani lojalni.

Mentor z mądrością

Zhou Gong, zwany też księciem Zhou, był czwartym synem króla Wen z Zhou. Pomógł swojemu starszemu bratu, królowi Wu, założyć dynastię Zhou. Ustanowił rytuały Zhou i klasyczną muzykę chińską. Był uważany za jednego z twórców konfucjanizmu.

Ponadto Zhou Gong stworzył również nauki, aby edukować swojego siostrzeńca, króla Chenga, syna króla Wu, oraz swojego własnego syna Boqina. Zarówno król Cheng, jak i Boqin byli czczeni przez późniejsze pokolenia. Cao Cao, władca z późnej dynastii Han, również podziwiał, w jaki sposób Zhou Gong szanował ludzi i zdobywał ich zaufanie.

W „Ostrzeżeniach dla króla Chenga” Zhou Gong podkreślał znaczenie cnoty we wszystkich aspektach życia, od zarządzania krajem po charakter człowieka. Poniżej znajduje się jedna anegdota udokumentowana w pismach Zhou Gonga.

Pewnego razu, gdy Król Cheng był jeszcze młody, stanął ze swoim młodszym bratem pod drzewem. Trzymając w ręku liść, wręczył go bratu i powiedział: „Nadaję ci tytuł”.

Zhou Gong przywitał młodego króla.

„To wspaniałe, że Wasza Wysokość nadał tytuł swojemu bratu”.

„Ale ja tylko żartowałem” – odparł król Cheng.

„Niewłaściwe zachowanie nie przystoi królowi. Jeśli Król coś mówi, to dlatego, że rzeczywiście zamierza to zrobić” – powiedział Zhou Gong.

Król Cheng nadał więc swojemu bratu tytuł markiza. Dzięki konsekwentnym wskazówkom Zhou Gonga król Cheng i jego syn król Kang zapoczątkowali złoty wiek dynastii Zhou, zwany rządami Chenga i Kanga.

Pisma Zhou Gonga dla jego syna Boqina powstały po tym, jak król Cheng przyznał Boqinowi władzę nad ziemią Lu, która miała stać się miejscem narodzin Konfucjusza około 500 lat później. Zanim Boqin udał się do Lu, Zhou Gong napisał:

„Proszę, pamiętaj, aby nie być aroganckim lub pogardliwym tylko dlatego, że jesteś zarządzasz ziemią Lu. Jako syn króla Wen, brat króla Wu, wuj króla Cheng i kanclerz Zhou, moja ranga była wysoka. Bywały okresy, kiedy musiałem zatrzymać się trzy razy podczas kąpieli, lub wstrzymać się trzy razy podczas posiłku, tylko po to, by przemyśleć chwile, w których moja wyniosłość kosztowała mnie utratę [przychylności] wielkich ludzi”.

„Z tego, co słyszałem, ci, którzy są zarówno cnotliwi, jak i uprzejmi, zostaną pobłogosławieni dobrobytem; ci, którzy mają obfitą ziemię i pracowite dusze, pozostaną bezpieczni; ci o wysokiej randze, którzy są pokorni, zachowają swoje tytuły; ci, których wspierają ludzie i silne armie, zwyciężą; ci, którzy mają inteligencję, ale wydają się prości, są mądrzy; ci, którzy mają wgląd i wiedzę, ale wciąż zakładają, że wiedzą niewiele, są naprawdę mądrzy”. Wszystkie sześć z tych cech związane jest z pokorą. Nawet bogactwo króla obejmujące lądy i morza wywodzi się z pokory.

„Bez pokory można by utracić naród, a nawet własne życie. Jie, ostatni król dynastii Xia, i Zhou, ostatni król dynastii Shang, są tego przykładem”.

Boqin wziął sobie do serca rady ojca i ostatecznie zbudował w krainie Lu zamożne społeczeństwo, które przykładało wagę do uprzejmości.

(Ciąg dalszy nastąpi)

Wszystkie treści publikowane na Minghui.org są chronione prawem autorskim. Minghui będzie publikowało kompilacje treści online w sposób regularny, jak i przy specjalnych okazjach.

Tekst oryginalny ukazał się w wersji anglojęzycznej na stronie en.Minghui.org dnia 02.10.2022 r.

Dostępna wersja po angielsku

Dostępna wersja po chińsku